Voor de vierde bijeenkomst van de Community of Practice (CoP) Klimaatadaptatie en Natuur reisden de deelnemers af naar Peize in Drenthe. Het thema van deze bijeenkomst was ‘Innovatie in maatregelen en afwegingen’. We startten natuurlijk met een expeditie. Deze keer op de fiets, door natuurgebied De Onlanden. Wiebe Borren (Natuurmonumenten) en Aukelien Antonides (Waterschap Noorderzijlvest) vertelden tijdens deze tocht welke maatregelen het gebied sinds 2012 robuuster en klimaatadaptief hebben gemaakt. Zo wordt water opgevangen bij hoge waterstanden en vastgehouden in droge periodes, beschermen extra stuwen het gebied tegen hoogwater in de Waddenzee, en krijgt natuur meer ruimte door slimme peilbeheerstrategieën en zijn er vluchtroutes voor dieren.
Uitwisseling praktijkervaringen
Na de excursie verzamelden de deelnemers in restaurant Bij Boon in Peize en deelden ze enkele knelpunten en successen rond maatregelen voor klimaatadaptatie en natuur in hun eigen praktijk. In vogelvlucht:
- Vroegtijdig in gesprek gaan met verschillende doelgroepen en stakeholders in je gebied vergroot begrip en maakt uitvoering van natuur- en klimaatmaatregelen werkbaarder.
- Het woord klimaat roept bij sommige doelgroepen weerstand op; zorgvuldig gekozen taal vergroot draagvlak voor het aanpassen aan veranderende weersomstandigheden voor een leefbare, biodiverse en gezonde toekomst.
- Samenwerking met interne en externe partners versterkt betrokkenheid en zorgt voor meer gezamenlijke verantwoordelijkheid.
- Wetgeving en gedragscodes belemmeren soms de uitvoering van maatregelen die juist bijdragen aan klimaatadaptatie en natuurherstel.
Topmaatregelen per gebiedstype
Vervolgens werkten de deelnemers in groepen aan het centrale thema van de dag ‘Maatregelen’. Per gebiedstype spraken ze over een gezamenlijke top-5 maatregelen. Samenvattend kwamen ze tot het volgende:
Natuurgebieden
- Flexibel peilbeheer en herstel van bodem- en watersystemen, stimulering van sponswerking en vertraagde afvoer.
- Verbinden van gebieden en natuurlijke dynamiek toelaten, gecombineerd met toekomstbestendige vegetatie en brandpreventie.
Landelijk gebied
- Water vasthouden, drainage verminderen en landschapselementen aanleggen in overgangszones.
- Versterken van biodiversiteit via akkerrandbeheer, kruidenrijke teelten en samenwerking met agrariërs.
Randen tussen bebouwd en landelijk
- Ecologisch maaibeheer en gebruik van inheemse soorten om biodiversiteit te verhogen.
- Aanleg van ecologische verbindingen, participatie en recreatieve natuurbeleving als klimaatadaptieve stimulans.
Grotere wateren
- Bronaanpak van vervuiling en herstel van natuurlijke dynamiek via intergetijdengebieden en ontpoldering.
- Hoogwatervluchtplaatsen voor dieren in combinatie met gebiedsgericht maatwerk.
Veengebied
- Peilverhoging, flexibele waterinlaat en bronmaatregelen om bijzondere soorten te behouden.
- Watermaatregelen gericht op het beperken van bodemdaling en CO₂-uitstoot, met nadruk op samenwerking en kennisdeling.
- Beleidsruimte en ondersteuning van innovaties, zoals natte teelten, om klimaatrobuuste veengebieden te realiseren.
Samenhangende aanpak
De bijeenkomst liet zien dat robuuste, klimaatbestendige natuur vraagt om een samenhangende aanpak, waarin (natuur)technische maatregelen, samenwerking en draagvlakversterking elkaar aanvullen. Succesvolle uitvoering hangt af van beleidsruimte, financiering en het omgaan met complexe gecombineerde inzet van ruimte.
De volgende CoP Klimaatadaptatie en Natuur bijeenkomst is op 27 oktober en heeft als thema de business-case en financiering van Klimaatadaptatie en natuur.
De CoP staat open voor nieuwe deelnemers. Geef je interesse door via info@adaptatieatelier.net.
